Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για ένα βιώσιμο κήπο, ένα απ' τα πιο σημαντικά είναι η σωστή χρήση του νερού. Συγκεντρώσαμε παραδείγματα λελογισμένης χρήσης του νερού σε παραδοσιακούς κήπους και σε κήπους όπου εφαρμόζονται οι αρχές της περμακουλτούρας (μόνιμης καλλιέργειας).

Πηγάδια
Τα πηγάδια χρησιμοποιούνται ευρέως και παραδοσιακά για το πότισμα διότι βοηθούν στην εξοικονόμηση χρημάτων. Υπάρχουν σε αυλές ή στα χωράφια.
Τα καλάμια, η λυγαριά, τα βρύα, οι βάτοι, το τριφύλλι, οι λεύκες είναι φυτά που φανερώνουν την ύπαρξη υπόγειων υδάτων. Αν αυτά τα φυτά είναι ξερά το καλοκαίρι, τότε τα ύδατα είναι επιφανειακά κι όχι άφθονα. Αν είναι πυκνά και πράσινα, τότε το νερό είναι άφθονο και σε βάθος. Ακόμη μια ένδειξη υπόγειων υδάτων είναι η ύπαρξη λάσπης στο έδαφος.

Για να σιγουρευτούμε ότι υπάρχουν υπόγεια ύδατα, σκάβουμε το έδαφος σε βάθος 1 ½ μέτρο, αλείφουμε με λίγο λάδι το εσωτερικό τμήμα ενός μεταλλικού δοχείου και το τοποθετούμε με το στόμιο προς τα κάτω στο σημείο που σκάψαμε. Μετά το σκεπάζουμε με χώμα. Το επόμενο πρωί, πριν ανατείλει ο ήλιος, βγάζουμε το δοχείο και ελέγχουμε τα εσωτερικά του τειχώματα: αν υπάρχει υγρασία τότε υπάρχουν υπόγεια ύδατα, αν υπάρχουν σταγόνες νερού, τότε τα ύδατα είναι σε μεγάλες ποσότητες. Αντί για το μεταλλικό δοχείο μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα στεγνό σφουγγάρι και να το σκεπάσουμε με χόρτα και ξύλα. Αν το επόμενο πρωί το σφουγγάρι είναι υγρό, τότε υπάρχει νερό στο υπέδαφος κι εκεί μπορούμε να φτιάξουμε πηγάδι.

Πώς να συντηρήσουμε το πηγάδι
Για να αποφύγουμε το σχηματισμό βακτηρίων και/ή τη συσσώρευση αλάτων, πρέπει:
-Να ελέγχουμε την καλή λειτουργία του πηγαδιού με συνεχείς μετρήσεις των δεικτών.
-Να μην αφήνουμε το επίπεδο άντλησης να πέσει πολύ χαμηλά διότι η έκθεση στον αέρα (οξυγόνο) θα επιταχύνει τη συσσώρευση αλάτων.
-Να χλωριώνουμε κάθε χρόνο το πηγάδι, κατά προτίμηση το φθινόπωρο διότι τα περισσότερα βακτήρια αναπτύσσονται κυρίως σε στάσιμο νερό κατά τη διάρκεια του χειμώνα που δεν ποτίζουμε.
Τέλος, εγκαθιστούμε μια ηλεκτρική αντλία ή μια φωτοβολταϊκή αντλία η οποία είναι φθηνότερη και πιο βιώσιμη.

Δεξαμενές
Τις γνωρίζουμε από τη Ρωμαϊκή εποχή αλλά ακόμη και σήμερα οι δεξαμενές χρησιμοποιούνται ευρέως για συλλογή όμβριων υδάτων και για τις οικιακές ανάγκες και για τα ποτίσματα.
Τα όμβρια θεωρούνται τα καλύτερα για πότισμα διότι δεν περιέχουν άλατα.

Συλλογή όμβριων υδάτων
Υπάρχουν περιοχές στην Ευρώπη όπου βρέχει πολύ κι έτσι συσσωρεύονται πολλά νερά, από ποτάμια και πηγές.
Η ανάγκη να αρδεύσουμε τα χωράφια και τους κήπους περιορίζεται σε μικρές περιόδους το καλοκαίρι κυρίως και μερικές φορές, υπάρχει μάλλον το αντίθετο πρόβλημα.
Για τις περιόδους με τη μεγαλύτερη ξηρασία ή στις περιοχές τις πιο απομακρυσμένες από πηγές νερού, προσπαθούμε να συλλέξουμε το νερό της βροχής σε δεξαμενές, βυτία, τεχνητές λίμνες ή άλλου τύπου δοχεία.

Η διαχείρηση του νερού σε ένα κήπο μέσα σε δάσος στην Ουαλία.
Η διαχείρηση του νερού σ' αυτή την περιοχή αφορά κυρίως την προστασία από τις πλημμύρες. Ο κοινοτικός μας κήπος δεν διαθέτει συλλογή ομβρίων, όμως είναι μέσα στα σχέδιά μας στο προσεχές μέλλον να αποκτήσουμε κατασκευές συλλογής νερού.
Όταν μας δόθηκε η γη, ήταν γεμάτη δέντρα. Πρώτη μας δουλειά ήταν να κόψουμε τα δέντρα ώστε να επιτρέψουμε να μπει το φως του ήλιου. Πολλά δέντρα τα κρατήσαμε διότι κρατούν την υγρασία του εδάφους , συγκρατούν τα χώματα ώστε να μην υπάρχει διάβρωση. Επίσης δημιουργούν λίπασμα από τα φύλλα τους που πέφτουν.

Μ' αυτό τον τρόπο, τα δέντρα αποτελούν μέρος του συστήματος διαχείρησης του νερού στον κήπο.

Η βασική ιδέα του κήπου μέσα στο δάσος ήταν να χρησιμοποιήσουμε το χώρο σε τρία επίπεδα. Στο χαμηλότερο επίπεδο φυτεύουμε λαχανικά και βότανα, σε υψηλότερο φυτεύουμε ντομάτες και όσπρια, πιο ψηλά φυτεύουμε οπωροφόρα κι ακόμα πιο ψηλά κι άλλα οπορωφόρα (καρυδιές, φουντουκιές). Μ' αυτό τον τρόπο αυξάνουμε την παραγωγή ανά τατραγωνικό μέτρο κι ενθαρρύνουμε τη συντροφικότητα των φυτών, δηλαδή φυτεύουμε κοντά το ένα στο άλλο φυτά που βοηθούν την ανάπτυξη το ένα του άλλου.

Αυλάκια
Ένας άλλος συνηθισμένος τρόπος άρδευσης των κήπων είναι η χρήση του νερού που οδηγούμε σε αυλάκια. Πρόκειται για το νερό από πηγές ή ποτάμια, στο παρελθόν χρησίμευε επίσης για την κίνηση των υδρόμυλων. Συνήθως, τα νερά αυτά επιστρέφουν σε ποτάμια.

Συστήματα άρδευσης με σταγόνες
Άσχετα με την πηγή άρδευσης, το σύστημα που πρέπει να εφαρμόζεται είναι το αυτόματο πότισμα διότι:
-εξοικονομούμε χρόνο, εργασία και κόστος (15-20% ή περισσότερο οικονομία νερού).
-Ποτίζουμε σύμφωνα με τις ανάγκες του φυτού
-έχουμε υγιέστερα φυτά και καρπούς

Το σύστημα άρδευσης με σταγόνες αποτελεί την πιο συνηθισμένη και αποδοτική μέθοδο διότι ελευθερώνονται οι ακριβείς ποσότητες νερού αργά και ήπια στις ρίζες του φυτού αποφεύγοντας έτσι τη σπατάλη του νερού. Η αργή και συνεχής ροή στη ρίζα μειώνει τις ασθένειες διότι αποφεύγουμε το βρέξιμο των φύλλων το οποίο συνήθως προκαλεί τις ασθένειες.

Το σύστημα ρυθμίζεται ανάλογα με τις μεταβολές της θερμοκρασίας, των εποχών και των φυτών και ελέγχεται τακτικά. Σε περιοχές/εποχές με υψηλές θερμοκρασίες ποτίζουμε νωρίς το πρωί για να αποφεύγουμε την απώλεια της υγρασίας λόγω εξάτμισης ή αργά το βράδυ.
Σκάβουμε ρηχά αυλάκια στον κήπο τα οποία θα βοηθήσουν στη μέγιστη απορόφηση του νερού.
Μπορείτε να φτιάξετε απλά αρδευτικά συστήματα μόνοι σας χρησιμοποιώντας ανακυκλώσιμα υλικά.

H διαδικασία:
-Δημιουργούμε ταράτσες στο έδαφος και τις επενδύουμε  με ξύλινες  σανίδες για να αποτρέψουμε τη διαφυγή νερού και χώματος.                                                                                                                          
-Σκάβουμε αυλάκια, 40 cm πλάτος και 20 cm βάθος.

-Εγκαθιστούμε ένα σωλήνα διαμέτρου περίπου 10 cm, μετά τρυπήστε τον κάθε  30 cm κι αφήστε ελεύθερες τις δύο άκρες για να συνδεθεί με σωλήνα ποτίσματος.Screen Shot 211
-Ρίχνουμε από πάνω ένα στρώμα λίπασμα και καλύπτουμε με ξερά φύλλα
-Φυτεύουμε λαχανικά φιλικά μεταξύ τους  (π.χ φασολάκια, κατηφέδες η άλλα λουλούδια)

Άρδευση με σταγόνες σε ξηρές περιοχές
Στη Μεσόγειο υπάρχουν περιοχές με πολύ ξηρά καλοκαίρια, με αργιλώδη και λοφώδη εδάφη.
Το τρεχούμενο νερό είναι συχνά περιορισμένο κι απαγορεύεται η χρήση του για ποτίσματα.
Γι αυτό, υπάρχει ανάγκη να επινοήσουμε τεχνικές οικονομικής χρήσης του νερού που όμως θα εξασφαλίσουν τη διατήρηση της υγρασίας στο έδαφος.

Συμπέρασμα
Με σωστή διαχείρηση των λυμμάτων μπορούμε να λύσουμε πολλά προβλήματα άμεσα-να βελτιώσουμε την υγεία και την υγιεινή (π.χ στις φτωχογειτονιές), να αποφύγουμε τον ευτροφισμό και το θάνατο των ψαριών, να εξοικονομήσουμε ενέργεια και χρήματα, να αυξήσουμε τους πόρους, να αποκτήσουμε ανεξαρτησία.

Το διαβάσαμε στο garden-future.eu