Το πιστεύετε ή όχι, ο χειμώνας είναι μια καλή περίοδος για να φυτέψετε δέντρα και θάμνους στον κήπο σας. Όσο καιρό το έδαφος δεν είναι παγωμένο, και αν δεν ξεχνάτε να ποτίζετε τα πάντα τις περιόδους που έχει ξηρασία, μπορείτε να δώσετε στα νέα φυτά του κήπου σας ένα προβάδισμα για την περίοδο βλάστησης που θα ακολουθήσει με τον ερχομό της άνοιξης. Το πώς θα φυτέψετε αυτά τα δέντρα ή τους θάμνους εξαρτάται από την κατάσταση που θα τα παραλάβετε. Αν θα είναι δηλαδή μόλις ξεφυτεμένα από φυτώριο, γυμνόριζα, ή με μπάλα χώματος ή αν είναι μεγαλωμένα σε γλάστρα. Το καθένα από αυτά χρειάζεται διαφορετική τεχνική στο φύτεμα κατά τη διάρκεια του χειμερινού λήθαργου.

Φυτά μεγαλωμένα σε γλάστρα:
Τα γλαστρωμένα δέντρα και οι θάμνοι που προμηθεύεστε από τα φυτώρια πρέπει να φυτεύονται στο έδαφος αμέσως μόλις φτάσουν στο σπίτι σας. Αν τα αφήσετε στις γλάστρες θα είναι δύσκολο να τους δώσετε την ίδια φροντίδα που είχαν στο φυτώριο όπου μεγάλωναν σε ιδανικές συνθήκες.  Αρχίστε βγάζοντας προσεκτικά το φυτό από την γλάστρα και σιγουρευτείτε ότι βγάζετε όσο το δυνατό περισσότερο χώμα ενσωματωμένο με τις ρίζες ώστε να σχηματίζεται μια συμπαγής μπάλα χώματος. Επιθεωρήστε την μπάλα χώματος και ψαλιδίστε τις νεκρές και χαλασμένες ρίζες μέχρι να συναντήσετε υγιείς ιστούς. Αν οι ρίζες έχουν τυλίξει την μπάλα χώματος, ξεμπλέξτε τις και κλαδέψτε τις λιγάκι για να τις βοηθήσετε να διακλαδωθούν. Θα πρέπει επίσης να αφαιρέσετε όλες τις ρίζες που περιζώνουν τον κορμό του δέντρου ή του θάμνου γιατί μπορεί να "πνίξουν" το φυτό.

Σκάψτε την τρύπα που θα φυτέψετε το φυτό σας, σε βάθος ίσο με το μήκος που έχει η μπάλα χώματος με τη ρίζα, και τουλάχιστο διπλάσια σε διάμετρο. Μετά αραιώστε το χώμα γύρω από τα χείλη της τρύπας με ένα δικράνι. Επίσης χρησιμοποιήστε το δικράνι για να σκαλίσετε το χώμα γύρω από την μπάλα χώματος ώστε να διευκολύνετε τις ρίζες να απλωθούν στο έδαφος. Ωστόσο ποτέ μην σκαλίζετε το χώμα στον πυθμένα της τρύπας με σκοπό να την βαθύνετε. Τα φυτό σας μπορεί να υποφέρει αν βυθιστεί βαθύτερα από το κανονικό του επίπεδο.

Τοποθετήστε το φυτό στην τρύπα έτσι ώστε το ένα τρίτο από την μπάλα χώματος να εξέχει από το επίπεδο του εδάφους, ιδιαίτερα αν το έδαφος σας είναι αργιλώδες. Γεμίστε την τρύπα με το χώμα που περίσσεψε, πατώντας το ελαφρά ώστε να κλείσετε τους θύλακες αέρα. Τέλος, ποτίστε καλά και προσθέστε ένα λεπτό στρώμα κοπριάς ή κομπόστ, προσέχοντας να μην σχηματίζεται λακκούβα γύρω από τον κορμό.

Φυτά σε λινάτσα με μπάλα χώματος:
Τα φυτά που πουλιούνται σ' αυτήν την κατάσταση, έχουν καλλιεργηθεί σε αγρό, κατόπιν εκριζώθηκαν με αρκετή ποσότητα χώματος γύρω από τη ρίζα (μπάλα χώματος) και τυλίχτηκαν σε λινάτσα για να περιοριστεί ο όγκος τους και το βάρος τους κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους. Πολλές φορές μετά την εκρίζωση, τοποθετούνται σε γλάστρες στις οποίες συμπληρώνεται χώμα. Έτσι μερικές φορές είναι δύσκολο να ανακαλύψετε αν τα γλαστρωμένα φυτά (δέντρα και θάμνοι) που αγοράζετε ήταν κάποτε φυτεμένα στη γη. Ωστόσο αν τα εξετάσετε προσεκτικότερα μπορείτε να βρείτε τέτοια στοιχεία, όπως ίχνη λινάτσας, διαφορετική υφή χώματος λίγα εκατοστά κάτω από την επιφάνεια της γλάστρας κ.λπ. Βέβαια το σωστό είναι να ρωτήσετε τον πωλητή από τον οποίον θα τα προμηθευτείτε κι εκείνος αν είναι σωστός επαγγελματίας θα σας πει αν το φυτό που σας ενδιαφέρει καλλιεργήθηκε κατ' ευθείαν σε γλάστρα ή αν μεταφυτεύτηκε αφού ξεριζώθηκε από το έδαφος με μπάλα χώματος.

Για να φυτέψουμε φυτό που βρίσκεται σε λινάτσα με μπάλα χώματος, σκάβουμε μια τρύπα με τον ίδιο τρόπο, όπως και για τα γλαστρωμένα φυτά. Όμως εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τη στιγμή που θα τοποθετήσουμε το φυτό στην τρύπα.

Θα πρέπει να αφαιρέσετε σύρματα, κορδόνια, σπάγκους, σχοινιά, και ότι τέλος πάντων δένει τη λινάτσα πάνω στη μπάλα χώματος. Επίσης αφαιρέστε καρφιά ή συνδετήρες που χρησιμεύουν για να στερεώνουν ομοιόμορφα την λινάτσα.

Μπορείτε να αφήσετε την λινάτσα να φυτευτεί με την μπάλα χώματος, αλλά σ' αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει να την ξαναδιπλώσετε καλά από πάνω και να την σκεπάσετε εντελώς με το χώμα ώστε να λιώσει με την πάροδο του χρόνου. Αν προεξέχουν κομμάτια λινάτσας έξω από το έδαφος και γύρω από τον κορμό μπορούν να απορροφούν την υγρασία από την μπάλα χώματος και έτσι το φυτό να ξεραθεί.

Όπως και με τα γλαστρωμένα φυτά έτσι και σ' αυτή την περίπτωση φροντίστε να ποτίσετε καλά και να προσθέσετε κοπριά ή κομπόστ μετά το φύτεμα.

Γυμνόριζα φυτά:
Γυμνόριζα φυτά δύσκολα βρίσκει κανείς στις μέρες μας στα φυτώρια εκτός από ειδικές περιπτώσεις, όπως να τα παραλάβετε σε ταχυδρομικό δέμα ή αν είναι φυλλοβόλα και τα πάρετε απ' ευθείας από τον τόπο παραγωγής τους. Συνήθως όταν παραλαμβάνετε τέτοια φυτά με την πρώτη ματιά δείχνουν νεκρά, αλλά μπορούν να επανακάμψουν γρήγορα με λίγη φροντίδα.

Αφαιρέστε τα υλικά συσκευασίας πρώτα και μετά επιθεωρήστε τις ρίζες, αφαιρώντας κάθε νεκρό ή χαλασμένο ιστό (εικόνα 3)

Τοποθετήστε το φυτό σε έναν κουβά με νερό για λίγες ώρες, ή ακόμα και για όλη τη νύχτα. Αν θέλετε μπορείτε να τονώσετε θρεπτικά το φυτό σας ρίχνοντας μια χούφτα κομπόστ στο νερό.

Όσο το φυτό θα μουλιάζει, κλαδέψτε κάθε κατεστραμμένο, άρρωστο ή σπασμένο κλαδί.

Αφού τελειώσετε σκάψτε την τρύπα που θα φυτευτεί το φυτό φροντίζοντας να διαμορφώσετε τον πυθμένα της σε σχήμα κώνου (εικόνα 4). Μετά απλώστε τις ρίζες του φυτού πάνω και γύρω από τον κώνο και σκεπάστε τις με χώμα, κουνώντας παράλληλα το φυτό ώστε α γεμίσουν με χώμα όλοι οι θύλακες αέρα. Αφού ποτίσετε και προσθέσετε κοπριά και κομπόστ, θα πρέπει να στερεώσετε το φυτό με κάποιο πάσαλο. Τα γυμνόριζα φυτά θα χρειαστούν μήνες μέχρι να αναπτύξουν ισχυρές ρίζες στο έδαφος. Απλά θυμηθείτε να αφαιρέσετε τους πασσάλους μετά από έναν χρόνο περίπου.


Μιχάλης Πολίτης